YAKINÇAĞ TARİHİ

[BaHoZ]

YAKINÇAĞ TARİHİ



ABD’NİN KURULMASI (1787)
1774’de I. Fledelfiya, 1776’da ise II. Fledelfiya konferansı toplanmış, burada birleşme kararı alan 13 koloni İngiltere’ye karşı bağımsızlık mücadelesine başlamıştır. Fransa’nın da desteğini alan Amerikalılar 1783 Wersay Anlaşması ile bağımsızlığını kazanmışlar , 1787’de de George Washington başkanlığında ABD’yi kurmuşlardır.
Not : 1776 – II. Fledelfiya Konferansı’nda ilk insan hakları bildirisi ilan edilmiştir.



SANAYİ İNKILABI
İngiltere’de James Watt tarafından buhar gücünün makinalarda kullanılmasıyla tekstil alanında 18. Yy. ortalarında başlamış, Yakınçağ’da büyük bir gelişme göstermiştir. Sanayi İnkılabı’nın oluşmasında sermaye birikimi yönüyle Coğrafi Keşifler’in, bilgi birikimi yönüyle Rönesans’ın etkisi vardır.
Sonuçları :

* Pazar ve hammadde ihtiyacı artmış, sömürgecilik yeni bir boyut kazanmıştır.
* İşçi sınıfı ortaya çıkmıştır.
* Köylerden şehirlere hızlı nüfus akını başlamıştır.
* Sanayileşemeyen ülkeler sömürge durumuna düşmüştür.
* Osmanlı ülkesi, kapitülasyonların da etkisiyle açık Pazar haline gelmiştir.
* Osmanlı küçük esnafı ve Lonca teşkilatı çökmüştür.
* Kapitalizm, Liberalizm, Sosyalizm gibi kavramlar ortaya çıkmıştır.

** Pazar ve hammadde arayışı, devletler arası rekabete, bu rekabet bloklaşmalara, neticede I. ve II. Dünya savaşlarına sebep olmuştur.



FRANSIZ İHTİLALİ (1789)
Sebepleri :
* Sınıflar arası önemli farklılıklar
* Halkın son derece fakir olması
* Hastalıklar ve kıtlıklarla ülkenin sarsılması
* Krallık rejiminin baskıcı yönetimi
* Bazı Fransız aydınlarının (J.J. Russo, Volter ....) halkı etkilemesi
* İngiltere ve Amerika’daki demokrasi çalışmalarının etkisi
* Yedi Yıl Savaşları’nın sonucunda yeni vergiler konması
* Burjuva sınıfının yönetime katılmak istemesi

Sonuçları :
* Yeniçağ bitmiş, Yakınçağ başlamıştır.
* Milliyetçilik fikri ortaya çıkmıştır.
* Mutlak krallıklar yıkılmış, milli devletler kurulmuştur.
* Eşitlik, hürriyet, adalet gibi kavramlar yaygınlaşmıştır.
* İlk kez insan hakları evrensel bildirisi yayınlanmıştır.
* Yönetim burjuva sınıfının seline geçmiştir.
* Osmanlı Devleti’nin parçalanmasına sebep olmuştur.
* İlk kez laik hukuk kuralları ortaya çıkmıştır



İHTİLAL SAVAŞLARI (1792-1815)
Fransız İhtilali’nin ortaya çıkardığı fikir akımlarının kendi ülkelerinde yayılmasını istemeyen İngiltere, Avusturya, Prusya, Rusya gibi devletler Fransa’ya savaş açmışlar, Napolyon büyük başarılar elde etmişse de sonunda yenilmiştir. İlk mağlubiyetini Akka önlerinde, Cezzar Ahmet Paşa komutasındaki Nizam-ı Cedit adlı Osmanlı ordusundan almıştır.



VİYANA KONGRESİ (1815)
Napolyon’un alt üst ettiği Avrupa’nın siyasi haritasına yeni bir düzen vermek amacıyla Osmanlı Devleti ve Fransa haricinde bütün Avrupa devletlerinin katılımıyla toplanmış ilk uluslararası kongredir. Fransız İhtilali’nin ortaya çıkardığı fikirler göz ardı edilerek Avrupa’nın yaklaşık 100 yıllık haritası çizilmiştir. Buna rağmen fikirlerin yayılması engellenememiş ve yeni mücadelelere sebep olmuştur.
Not : Rus Çarı tarafından Osmanlı Devleti’ni parçalama teklifleri (Şark meselesi adıyla) ortaya atılmıştır.



1830 İHTİLALLERİ
Fransız İhtilali’nin ortaya çıkardığı fikirlerin yayılması bütün baskılara rağmen engellenememiştir. 1830’da Fransa’da demokrasi amacıyla başlayan ihtilaller Belçika ve Polonya gibi ülkelerde bağımsızlık amacıyla görülmüştür.
Sonuçları :

* İsveç ; Norveç’ten, Belçika; Hollanda’dan ayrılmış, Fransızlar bazı demokratik haklar elde etmişlerdir.
* Avrupa’da liberal demokrasiler güçlenmiş, parlamenter sisteme geçiş hızlanmıştır.



1848 İHTİLALLERİ
Sanayi inkılabıyla ortaya çıkan işçi sınıfı, çok zor şartlarda çalışmakta ve emeğinin karşılığını alamamakta idi. Cumhuriyetçiler ile birleşen işçiler, Fransa’da isyan ettiler. Bazı Avrupa ülkelerine de yayıldı. Fransa’da 1 yıl sonra Cumhuriyet rejimine karşı yeniden ayaklandılar. Bazı haklar verilerek isyan bastırıldı.


* Not : Almanya ve İtalya’nın birliklerini kurmasına zemin hazırlamıştır.
* Önemi : Avrupa’da sosyalist akımlar yayılmaya başlamıştır